Je leidt niet zomaar even een team

De rol van teamleider of eerstelijnmanager wordt nogal eens onderschat. In de transitiepijplijn voor managers is het zelfs de moeilijkste transitie. De overgang van medewerker (zelf resultaten halen) naar manager (anderen helpen bij het halen van resultaten) betekent het leggen van een stevig fundament waarmee je naar hogere managementfuncties kunt doorstromen. Is dat fundament niet goed, dan stap je in valkuilen die je de rest van je carrière blijven achtervolgen. Dat geldt niet alleen voor de nieuwe vaardigheden die je zal moeten leren.

Het onderliggende fundament bij deze vaardigheden is een verschuiving in waarden. Managen begint met leren waarderen dat je niet langer alleen zelf verantwoordelijk bent voor het halen van resultaten, maar dat de teamleden deze verantwoordelijkheid hebben. Een groot onderdeel van jouw rol als teamleider is om hen daarbij te ondersteunen en te motiveren en niet zelf het werk gaan doen.

Een van de vaardigheden is dan ook ontdekken hoe goed teamleden in hun rol functioneren en hoe je ze kunt begeleiden om daarin nog beter te worden. Dat kunnen groepsprocessen zijn, maar ook individuele trajecten. De begeleiding naar een hoger niveau van functioneren kan bijvoorbeeld zijn het bieden van ontwikkelmogelijkheden (denk aan specifieke trainingen) of begeleiding  in de vorm van coaching. Niet elke teamleider is van nature een coach, maar elke teamleider zal vaardigheden moeten aanleren om anderen te helpen hun doelen te bereiken.

Een vaardigheid die daarbij hoort is empowerment. Empowerment van je teamleden houdt in dat je autoriteit delegeert. Teveel teamleiders / eerstelijnmanagers zijn nog steeds zelf met veel operationele zaken bezig, terwijl die eigenlijk door de teamleden gedaan moeten worden. Empowerment geeft teamleden autonomie en biedt ondersteuning. Het moedigt hen aan om eigenaarschap te tonen voor hun werk.

Follow-up is net zo belangrijk. Het stelt je in staat om de benodigde begeleiding te bieden, de voortgang te controleren en feedback te geven, zodat taken succesvol worden afgerond en doelstellingen ook echt worden gehaald.

Als teamleider ben je daarom verantwoordelijk voor het evalueren van de behaalde prestaties. Door duidelijke verwachtingen te stellen, prestatiecriteria op te stellen en regelmatig te evalueren, kun je sterke punten en gebieden voor ontwikkeling identificeren. Ook prestaties vieren en eventuele prestatieproblemen proactief aanpakken horen bij de vaardigheden van een teamleider.

Het opbouwen van een goed presterend team kan alleen met de juiste mensen die beschikken over de nodige vaardigheden, ervaring en die passen binnen de (gewenste) cultuur. Als teamleider hoor je dan ook een centrale rol te spelen bij het werven, selecteren en inwerken van nieuwe teamleden. In het team zelf bevorder je een op samenwerking gerichte en inclusieve teamcultuur en het stimuleer je teamwerk en cohesie.

Effectieve communicatie en de bijbehorende communicatievaardigheden zijn de kern van succesvol leiderschap. Als teamleider moet je duidelijk, transparant en empathisch communiceren met je teamleden, belanghebbenden en andere afdelingen. Daarnaast houdt het bewaken van de sfeer in het team in dat je oog hebt voor de emotionele dynamiek binnen het team. Conflicten en zorgen pak je direct aan en je stimuleert ook nog eens een positieve en ondersteunende werkomgeving.

Al met al een behoorlijk vaardighedenpakket waar teamleiders over moeten beschikken. En dan hebben we ze echt nog niet allemaal genoemd. Om een goede teamleider te worden of teamleiders goed op te leiden, moet je allereerst een stevig fundament hebben. De transitiepijplijn voor leiders is daar een voorbeeld van. Besef dat goed managen meer betekent dan alleen beschikken over de juiste vaardigheden.